Dlaczego BIK to nie BIG, czyli o tym, gdzie jest sprawdzana Twoja wiarygodność płatnicza

W konsekwencji jego wniosek o kredyt czy pożyczkę może zostać odrzucony lub zostanie on poproszony o dostarczenie dodatkowych dokumentów i zabezpieczeń. Informacje o wiarygodności finansowej sprawdzane są w bazach BIK-u i BIG-ów. Drobna różnica w nazwie, a zasadnicza w rodzaju danych.

Zgodnie z polskim prawem, kredyt i pożyczka to nie to samo. Kredyt możesz zaciągnąć w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Pożyczki udzieli Ci zarówno osoba fizyczna, jak i przedsiębiorstwo, w tym także bank komercyjny, spółdzielczy, firma pożyczkowa, czy parabank. Każda instytucja posiada politykę oceny ryzyka wypłacalności klienta, na podstawie której podejmuje decyzję o przyznaniu lub odrzuceniu wniosku o kredyt lub pożyczkę.

BIK ≠ BIG

BIK czyli Biuro Informacji Kredytowej S.A. jest instytucją powołaną przez banki i Związek Banków Polskich zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r., Nr 140 poz. 939 z późn. zmianami).
BIG czyli Biuro Informacji Gospodarczej to instytucja, która funkcjonuje na zasadach określonych w Ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. z 2010 r., Nr 81, poz. 530, z późn. zm.). W Polsce funkcjonuje pięć biur informacji gospodarczej: Rejestr Dłużników ERIF BIG S.A., Krajowy Rejestr Długów BIG S.A. (KRD), BIG InfoMonitor S.A., Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A. (KBIG) oraz Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych BIG S.A. (KIDT).  Każde z nich jest spółką prywatną, prowadzącą działalność jako przedsiębiorca, a nie instytucja państwowa. Zgodnie ze wspomnianą ustawą, określenie „biuro informacji gospodarczej” oraz skrót „BIG” może być używane jedynie przez podmioty zajmujące się działalnością gospodarczą związaną z pośrednictwem w udostępnianiu informacji gospodarczych. Polega ono na przyjmowaniu od wierzycieli, przechowywaniu i ujawnianiu informacji gospodarczych.

Jakie informacje znajdziemy w BIK, a jakie w BIG?

BIK gromadzi informacje, które tworzą Twoją historię kredytową. Banki, SKOK-i lub firmy pożyczkowe przekazują do bazy zarówno dane o spłacanych ratach za zaciągnięte przez Ciebie oraz poręczone kredyty czy pożyczki, jak i dane o kartach kredytowych, debetowych, limitach debetowych w rachunkach. Są to zarówno informacje o terminowych płatnościach, jak i o zaległościach.
W BIG-u nie znajdziesz historii, lecz bieżące informacje gospodarcze na swój temat – zarówno te negatywne, jak i pozytywne. Negatywny wpis do BIG możesz otrzymać z tytułu nieuregulowanych: rat kredytów lub pożyczek, rachunków za stałe zobowiązania (np. gaz, prąd), rachunków za telefon, internet i wszystkich innych zobowiązań finansowych, których nie opłacasz w wymagalnym terminie. Analogicznie, wpis pozytywny do BIG możesz otrzymać z tych samych tytułów, w przypadku, gdy swoje zobowiązania finansowe spłaciłeś w terminie lub z opóźnieniem mniejszym niż 60 dni.

Kiedy trafimy do BIK, a kiedy do BIG?

Twoje dane są zawsze przesyłane do BIK, niezależnie od kwoty zobowiązania. Wystarczy, że bank lub SKOK przyzna Ci kredyt lub pożyczkę, albo sam zdecydujesz się na poręczenie kredytu lub pożyczki innej osobie. Informacje są przekazywane w sposób ciągły aż do momentu spłaty. Na tej podstawie można ocenić, czy Twoje płatności są regulowane w terminie, czy z opóźnieniem. W przypadku instytucji finansowych spoza sektora bankowego, do przekazania danych o Twojej historii kredytowej i pobrania takiej informacji obowiązkowe jest posiadanie Twojej zgody.

W przypadku biur informacji gospodarczej obowiązują inne zasady. Jeśli zaciągnięte przez Ciebie zobowiązanie zostało potwierdzone np. umową, fakturą lub innym dokumentem prawnym, to na listę dłużników możesz zostać wpisany, jako konsument, gdy Twoje zadłużenie wyniesie minimum 200 zł. Od wymagalnego terminu płatności musi upłynąć minimum 60 dni. Wcześniej jednak, na 30 dni przed terminem wpisu, wierzyciel powinien wysłać do Ciebie wezwanie do zapłaty z informacją o zamiarze i konsekwencjach takiego działania. Na takich zasadach wyłącznie przedsiębiorcy mogą dopisywać dłużników do BIG.

W przypadku, gdy Twoje zadłużenie zostało stwierdzone tytułem wykonawczym (wyrokiem sądu lub ugodą zawartą przed sądem, opatrzonymi klauzulą wykonalności), warunki te nie obowiązują. Wierzyciel musi jedynie wysłać Ci listem poleconym lub doręczyć osobiście (na 14 dni przed wpisaniem) wezwanie do zapłaty. Są to zasady umożliwiające dopisanie do BIG dłużnika konsumenta nie tylko przedsiębiorcom, ale również innym konsumentom. Warto pamiętać, że, aby dopisać dłużnika do BIG, wystarczy sam fakt wysyłki pisma z odpowiednią datą nadania, nie ma znaczenia, czy dłużnik pismo odebrał i zapoznał się z nim.

Wierzyciel przekazuje do biura informacji gospodarczej informacje o zadłużeniu i tylko on może te informacje usunąć. BIG-i są uprawnione do usunięcia informacji z własnej inicjatywy tylko w przypadku uzasadnionej informacji o nieistnieniu zobowiązania lub o wygaśnięciu zobowiązania dłużnika- konsumenta. Informacje pozytywne do BIG mogą zostać przekazane na Twoją prośbę, jeśli złożysz odpowiedni wniosek w swoim banku, instytucji pożyczkowej lub u swojego dostawcy usług. Wskazani przedsiębiorcy  mogą również wpisać informację pozytywną z własnej inicjatywy, ale tylko za Twoją zgodą. Instytucje weryfikujące Twoją wiarygodność w BIG również muszą posiadać Twoją zgodę. Takie upoważnienie jest ważne 30 dni od jego udzielenia.

Warto zadbać nie tylko o swoją historię płatniczą, którą znajdziesz w BIK, ale przede wszystkim o bieżącą wiarygodność finansową, a ta jest weryfikowana w BIG-ach. Informacja o niespłaconych zobowiązaniach może skutkować nie tylko ograniczeniami w dostępie do usług banków, czy firm pożyczkowych, ale również oferujących zakupy na raty, jak również szeroko pojętego rynku multimedialnego, w tym telefonii komórkowej, telewizji, internetu.

Przeczytaj również: „Zanim zdecydujesz się na chwilówkę”