Wynagrodzenie chorobowe mogą otrzymać osoby, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu – dobrowolnemu lub obowiązkowemu. Prawo do niego nabywa się po tzw. okresie wyczekiwania, czyli czasie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.
Kto może otrzymać wynagrodzenie chorobowe
W przypadku ubezpieczenia obowiązkowego (dotyczy ono tych pracowników, którzy są zatrudnieni na umowę o pracę, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz osób odbywających służbę zastępczą) okres wyczekiwania wynosi 30 dni.
Osoby ubezpieczone dobrowolnie (te, które wykonują pracę nakładczą, na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej, prowadzą działalność pozarolniczą lub współpracują z takimi osobami, wykonują pracę w czasie kary pozbawienia wolności lub osoby duchowne) nabywają to prawo po 90 dniach.
Przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy (lub 14 dni – w przypadku osób, które ukończyły 50 lat) wynagrodzenie wypłaca pracodawca. Od 34. lub 15. dnia zasiłek chorobowy wypłacany jest przez ZUS, ale nie dłużej niż przez 182 lub 270 dni (w przypadku gdy niezdolność do pracy przypada w czasie ciąży lub spowodowana jest gruźlicą).
Jaka kwota wynagrodzenia przysługuje podczas choroby?
Zasady obliczania wysokości świadczeń chorobowych reguluje kodeks pracy i ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Wynagrodzenie chorobowe należy się za każdy dzień niezdolności do pracy, w tym dni wolne. Podstawę jego wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie otrzymywane w ciągu 12 miesięcy poprzedzających niezdolność do pracy. Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku.
100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługuje w przypadku:
- choroby w trakcie ciąży, ciąży zagrożonej,
- choroby zawodowej,
- wypadku w pracy, w drodze do pracy lub z pracy,
- poddaniu się badaniom lub zabiegom związanych z oddawaniem komórek, tkanek lub narządów.
70% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego otrzymuje się za:
- okres pobytu w szpitalu, który przypada od 34. dnia choroby.
Jak dokumentować prawo do wynagrodzenia chorobowego
Pracownik, który na skutek choroby stał się niezdolny do pracy, powinien potwierdzić ten fakt pracodawcy przedkładając zwolnienie lekarskie.
Ostatnio wprowadzone zmiany w przepisach spowodowały, że papierowa forma zwolnienia na druku ZUS ZLA będzie respektowana tylko do 30 listopada 2018 r. Później zaświadczenia lekarskie będą wystawiane jedynie w postaci elektronicznego dokumentu e-ZLA, który udostępniany jest pracodawcy automatycznie, bez konieczności dostarczania jego wydruku.
Dodatkowo, jeśli zasiłek chorobowy ma wynosić 100% podstawy, konieczne jest:
- umieszczenie kodu „B” na zwolnieniu lub osobne zaświadczenie potwierdzające stan ciąży, jeśli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży,
- zaświadczenie lekarza o niemożności wykonywania pracy po poddaniu się badaniom lub zabiegom związanym z dawstwem komórek, tkanek lub narządów,
- karta wypadku w drodze do/z pracy.
Jeśli zasiłek ma wypłacać ZUS, potrzebne będzie zaświadczenie od płatnika składek – na druku Z-3 dla pracowników, Z-3b dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących oraz duchownych, lub Z-3a dla osób objętych ubezpieczeniem chorobowym z innego tytułu.
Osoby, które występują o zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia, składają oświadczenie na druku Z-10.