W momencie zakupu towaru lub usługi konsument nabywa też pewne prawa. Przysługuje mu prawo do pełnej informacji na temat kupowanego towaru, prawo do stwierdzenia niezgodności towaru z umową, a także do skorzystania z gwarancji. Pojęcia z tym związane często są ze sobą mylone – nie tylko przez konsumentów, ale i przez sprzedawców. Podpowiadamy, czym jest reklamacja, gwarancja i rękojmia oraz w jakich warunkach można z nich skorzystać.
Prawo do reklamacji
Reklamację można określić jako żądanie kupującego wobec sprzedawcy lub usługodawcy, którego podstawą jest odpowiedzialność za towar niezgodny z umową. Klient może żądać wymiany lub naprawy towaru, poprawienia usługi, a jeśli spełnienie tych żądań nie jest możliwe, przysługuje mu zwrot pieniędzy lub odstąpienie od umowy.
Reklamację można złożyć w oparciu o rękojmię lub gwarancję.
Gwarancja producenta
Gwarancja jest dobrowolnym zobowiązaniem producenta, dokładnie opisanym w karcie gwarancyjnej. Zapewnia on w ten sposób o jakości swojego towaru. Nie jest ona obowiązkowa – producent nie musi jej oferować, dodatkowo, jeśli się na to zdecyduje, może to zrobić na własnych, określonych przez siebie warunkach.
Klient w określonym w gwarancji terminie musi dostarczyć producentowi lub dystrybutorowi towar wraz z opisem wady, dowodem zakupu i kartą gwarancyjną. Producent, czyli gwarant, powinien odpowiedzieć w czasie określonym w dokumencie gwarancyjnym.
Jeśli towar objęty jest gwarancją, powołanie się na nią jest często korzystniejsze niż powołanie na rękojmię. Wynika to z faktu, że producenci dysponują specjalistycznym sprzętem do naprawy swoich produktów, a specjaliści pracujący w danej firmie znają produkt i łatwiej jest im usunąć usterkę, przez co czas realizacji gwarancji jest krótszy ze względu na brak pośredników.
Rękojmia sprzedawcy
Rękojmia to odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne i prawne towarów konsumpcyjnych. Rękojmia regulowana jest ustawowo, przepisami Kodeksu cywilnego, co oznacza, że przedsiębiorca nie może odmówić przyjęcia takiej reklamacji. Czas trwania rękojmi wynosi dwa lata od wydania towaru, chyba że jego okres przydatności kończy się wcześniej.
Jeśli klient stwierdzi wadę towaru, może zażądać od sprzedawcy następujących działań:
- wymiany towaru na nowy, pozbawiony wad,
- naprawy towaru,
- obniżenia ceny towaru,
- jeśli wada jest istotna – odstąpienia od umowy.
Wadą towaru może być:
- brak właściwości, które powinien mieć przedmiot i które wynikają z jego funkcji,
- brak właściwości, o których zapewniał sprzedawca albo reklama,
- niespełnianie celów, do których konsument planował używać przedmiot i poinformował o tym sprzedawcę,
- niekompletność przedmiotu sprzedaży.
Podstawą rękojmi są wady ukryte, o których kupujący nie wiedział w momencie zakupu. Jeśli sprzedawca poinformował np. o niekompletności produktu, klient nie może reklamować go na tej podstawie.
Gwarancja a rękojmia
Rękojmia z tytułu wad fizycznych jest niezależna od uprawnień wynikających z gwarancji. W związku z tym, jeśli na produkt udzielono gwarancji, nie oznacza to, że kupujący nie może dochodzić swoich praw na podstawie rękojmi. Wybór roszczenia należy do kupującego.