Podstawy bankowości: funkcje banku centralnego
Choć pojęcie banku centralnego dość często pojawia się w mediach, to dla wielu osób nadal brzmi ono obco. W tym tekście wyjaśniamy, czym jest bank centralny i jakie pełni w Polsce funkcje.
Czytaj więcejPodstawy bankowości: czym jest weksel?
Dzięki wekslom można regulować swoje zobowiązania lub zabezpieczyć spłatę pożyczki. Jest to jedna z najstarszych form na zabezpieczenie umów, używana już od XVIII wieku. W jaki sposób dokładnie działają weksle i kiedy jeszcze mają zastosowanie?
Weksle postrzegane są jako papiery wartościowe, których głównym zastosowaniem jest zabezpieczanie wierzytelności. Zobowiązują one osobę wystawiającą lub wskazaną przez nią osobę do uregulowania określonej kwoty wobec wierzyciela. Osoba, która ma prawa do weksla, może dzięki niemu w szybki sposób dochodzić w sądzie praw majątkowych.
Jak i kiedy używa się weksla?
Weksle używane są jako zabezpieczenie zobowiązań wynikających ze stosunku cywilnoprawnego, np. kredytu lub pożyczki (najczęściej od osoby prywatnej, ponieważ instytucje finansowe sięgają zwykle po inne formy zabezpieczeń). Jest to funkcja gwarancyjna weksli i oznacza ona, że oprócz pierwotnego roszczenia przysługuje nowe roszczenie, wekslowe.
Oprócz tego są stosowane w tradycyjnym obrocie finansowym, jako substytut gotówki – to funkcja płatnicza. Jedna firma może więc wystawić drugiej firmie weksel za zakupione towary, może też kompensować za jego pomocą wzajemne zobowiązania, zmniejszając tym samym potrzebę fizycznej wymiany pieniędzy.
O funkcji kredytowej weksli możemy mówić, kiedy używane są, by opłacić należności za towar lub usługi w odroczonym terminie, przyjmując formę tzw. kredytu kupieckiego. Podstawą zawarcia takiego weksla jest wcześniejsza umowa, np. sprzedaży, w której zawarto informację, że zapłata nastąpi w późniejszym terminie.
Mówi się również o funkcji obiegowej weksla, która polega na tym, że prawa z weksla przenoszone są na inne osoby, które mogą przenosić te prawa dalej.
Rodzaje weksli
Prawo wekslowe wyróżnia dwa typy weksli: własne i trasowane.
Weksle własne, nazywane inaczej prostymi lub suchymi, zawierają bezwarunkowe zobowiązanie wystawcy do zapłacenia określonej kwoty, we wskazanym czasie i miejscu, określonej osobie. Podpisująca się pod nim osoba jest bezwarunkowo zobowiązana do dotrzymania jego warunków. Inaczej mówiąc, osoba wystawiająca weksle zobowiązuje się, że zapłaci podaną w nim kwotę, w konkretnym terminie i miejscu.
Weksle trasowane, nazywane też przekazanymi lub ciągnionymi, również zawierają bezwarunkowe polecenie zapłaty, jednak wystawca wskazuje, kto za nie zapłaci. Wystawca w takiej sytuacji nazywany jest trasantem, a osoba, która ma zapłacić wskazaną sumę trasantowi –remitentem. Ujmując prościej – wystawca weksla trasowanego zobowiązuje osobę trzecią do uregulowania swoich należności wobec wierzyciela. Kiedy osoba ta opłaci weksel, jego wystawca zostanie zwolniony ze swojego długu.
Kiedy weksel jest ważny?
Do sporządzenia weksla nie trzeba specjalnego druku – wystarczy zwykła kartka uzupełniona ręcznie, maszynowo lub wydrukowana. Podstawą ważności weksla jest złożony na nim podpis. Oprócz tego musi on zawierać elementy takie jak:
- słowo ‘weksel’,
- przyrzeczenie (lub polecenie w przypadku weksla trasowanego) bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej,
- oznaczenie terminu płatności,
- oznaczenie miejsca płatności,
- nazwisko osoby, na której rzecz lub zlecenie ma być dokonana zapłata,
- w przypadku weksla trasowanego – także nazwisko osoby, która ma zapłacić,
- data i miejsce wystawienia weksla,
- podpis wystawcy (osoba fizyczna podpisuje się własnoręcznie, osoba prawna dodatkowo umieszcza pieczątkę firmy).
Jeśli dokument nie zawiera choćby jednego z wymienionych elementów, nie będzie ważny.
Kategoria: Bankowość Udostępnij na:
Podobne wpisy
Podstawy bankowości: sesje bankowe Elixir
Każdego dnia klienci banków opłacają rachunki, realizują zakupy, zlecają przelewy, posługują się kartami płatniczymi, a także dokonują wpłat i wypłat gotówkowych. W ciągu roku liczba transakcji w Polsce sięga średnio 1,5 miliarda, a ich obsługa jest całkowicie zautomatyzowana.
Do zarządzania rozliczeniami od ponad 20 lat stosuje się system Elixir, którego operatorem jest Krajowa Izba Rozliczeniowa. Dzięki niemu pieniądze między bankami są przekazywane w sposób sprawny i bezbłędny.
Czytaj więcej
