Podstawy bankowości: czym jest weksel?

Dzięki wekslom można regulować swoje zobowiązania lub zabezpieczyć spłatę pożyczki. Jest to jedna z najstarszych form na zabezpieczenie umów, używana już od XVIII wieku. W jaki sposób dokładnie działają weksle i kiedy jeszcze mają zastosowanie?

Weksle postrzegane są jako papiery wartościowe, których głównym zastosowaniem jest zabezpieczanie wierzytelności. Zobowiązują one osobę wystawiającą lub wskazaną przez nią osobę do uregulowania określonej kwoty wobec wierzyciela.  Osoba, która ma prawa do weksla, może dzięki niemu w szybki sposób dochodzić w sądzie praw majątkowych.

Jak i kiedy używa się weksla?

weksel

 

Weksle używane są jako zabezpieczenie zobowiązań wynikających ze stosunku cywilnoprawnego, np. kredytu lub pożyczki (najczęściej od osoby prywatnej, ponieważ instytucje finansowe sięgają zwykle po inne formy zabezpieczeń). Jest to funkcja gwarancyjna weksli i oznacza ona, że oprócz pierwotnego roszczenia przysługuje nowe roszczenie, wekslowe.

Oprócz tego są stosowane w tradycyjnym obrocie finansowym, jako substytut gotówki – to funkcja płatnicza. Jedna firma może więc wystawić drugiej firmie weksel za zakupione towary, może też kompensować za jego pomocą wzajemne zobowiązania, zmniejszając tym samym potrzebę fizycznej wymiany pieniędzy.

O funkcji kredytowej weksli możemy mówić, kiedy używane są, by opłacić należności za towar lub usługi w odroczonym terminie, przyjmując formę tzw. kredytu kupieckiego. Podstawą zawarcia takiego weksla jest wcześniejsza umowa, np. sprzedaży, w której zawarto informację, że zapłata nastąpi w późniejszym terminie.

Mówi się również o funkcji obiegowej weksla, która polega na tym, że prawa z weksla przenoszone są na inne osoby, które mogą przenosić te prawa dalej.

Rodzaje weksli

Prawo wekslowe wyróżnia dwa typy weksli: własne i trasowane.

Weksle własne, nazywane inaczej prostymi lub suchymi, zawierają bezwarunkowe zobowiązanie wystawcy do zapłacenia określonej kwoty, we wskazanym czasie i miejscu, określonej osobie. Podpisująca się pod nim osoba jest bezwarunkowo zobowiązana do dotrzymania jego warunków. Inaczej mówiąc, osoba wystawiająca weksle zobowiązuje się, że zapłaci podaną w nim kwotę, w konkretnym terminie i miejscu.

Weksle trasowane, nazywane też przekazanymi lub ciągnionymi, również zawierają bezwarunkowe polecenie zapłaty, jednak wystawca wskazuje, kto za nie zapłaci. Wystawca w takiej sytuacji nazywany jest trasantem, a osoba, która ma zapłacić wskazaną sumę trasantowi –remitentem. Ujmując prościej – wystawca weksla trasowanego zobowiązuje osobę trzecią do uregulowania swoich należności wobec wierzyciela. Kiedy osoba ta opłaci weksel, jego wystawca zostanie zwolniony ze swojego długu.

Kiedy weksel jest ważny?

Do sporządzenia weksla nie trzeba specjalnego druku – wystarczy zwykła kartka uzupełniona ręcznie, maszynowo lub wydrukowana. Podstawą ważności weksla jest złożony na nim podpis. Oprócz tego musi on zawierać elementy takie jak:

  • słowo ‘weksel’,
  • przyrzeczenie (lub polecenie w przypadku weksla trasowanego) bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej,
  • oznaczenie terminu płatności,
  • oznaczenie miejsca płatności,
  • nazwisko osoby, na której rzecz lub zlecenie ma być dokonana zapłata,
  • w przypadku weksla trasowanego – także nazwisko osoby, która ma zapłacić,
  • data i miejsce wystawienia weksla,
  • podpis wystawcy (osoba fizyczna podpisuje się własnoręcznie, osoba prawna dodatkowo umieszcza pieczątkę firmy).

Jeśli dokument nie zawiera choćby jednego z wymienionych elementów, nie będzie ważny.

Podobne wpisy

Podstawy bankowości: WIBOR

Niektórych zakupów trudno dokonać bez zewnętrznego finansowania. Wielu Polaków kupuje mieszkania tylko dzięki kredytom hipotecznym. Decydując się na nawiązanie z bankiem wieloletniej umowy, trzeba dokładnie poznać jej składowe i ocenić, o ile z biegiem czasu wzrośnie rata kredytu. Precyzyjne określenie tych kosztów nie jest możliwe ze względu na zmienną stawkę bazową – WIBOR. Warto jednak poznać zasady jej aktualizacji i mieć świadomość, jak często będzie zmieniać się oprocentowanie.

Czytaj więcej

Instytucje, które dbają o Twoje bezpieczeństwo i regulują działalność BIG

Ministerstwo Rozwoju i Technologii

Nadzoruje działalność BIG

Związek Przedsiębiorców Finansowych w Polsce

Dobrowolne przystąpienie do Zasad Dobrych Praktyk

Urząd Ochrony Danych Osobowych

Opiniuje Regulamin Zarządzania Danymi