Zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane są na podstawie ściśle określonych kryteriów. Zasiłek stały, celowy, okresowy, a także świadczenia wypłacane w szczególnych okolicznościach przyznaje się różnym podmiotom w oparciu o różne przepisy prawne. Kto i jak może z nich korzystać?
Zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego – kryteria przyznawania
Pomoc przysługuje polskim obywatelom, którzy zamieszkują i przebywają na terytorium Polski, a także cudzoziemcom posiadającym zezwolenie na pobyt stały lub status uchodźcy. Ze świadczeń mogą skorzystać również obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt na terenie Polski.
Nie każda z tych osób może jednak liczyć na zasiłek. Pomocy udziela się w oparciu o dodatkowe przesłanki, m.in. z powodu ubóstwa, bezdomności, bezrobocia, ale również w celu pomocy osobom lub rodzinom, które ucierpiały z powodu zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych lub ekologicznych.
Sposób przyznawania zasiłków
Zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego są rozpatrywane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego (np. przez rodziców lub opiekunów w przypadku dziecka) lub innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej. W niektórych sytuacjach pomoc może być również udzielana z urzędu. Dzieje się tak m.in. w stosunku do osób, które nie mają świadomości swoich praw. Wnioski dostępne są w Miejskich i Gminnych Ośrodkach Pomocy Społecznej, a także na ich stronach internetowych.
Przyznanie zasiłku przez Miejskie i Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej poprzedza wywiad środowiskowy, dzięki któremu można ustalić sytuację rodzinną, osobistą, majątkową i dochodową. Jest on przeprowadzany przez pracownika socjalnego w miejscu zamieszkania zainteresowanej osoby lub rodziny albo w miejscu ich pobytu.
Zasiłek stały i okresowy
Zasiłek stały to forma pomocy społecznej, która przysługuje osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, nieposiadających własnych środków utrzymania. Kryteria przyznawania zasiłku określa art. 37 ustawy o pomocy społecznej (Dz.U.2013.182). Może otrzymać go osoba pełnoletnia, niezdolna do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego. Osobne kryteria zostały ustalone w przypadku rodzin.
Całkowita niezdolność do pracy to znaczny lub umiarkowany stopień niesprawności, jak również niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Z kolei o zasiłek okresowy można ubiegać się ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność lub bezrobocie. Przyznaje się go na podstawie dochodów, które nie powinny przekraczać ustalonego kryterium dochodowego.
Zasiłek celowy
Zasiłki celowe są przyznawane osobom lub rodzinom w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby życiowej. Mogą pokrywać koszty zakupu leków, żywności, opału, drobnych remontów i innych konkretnych celów. Ubieganie się o celowe zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego przysługuje osobom, które spełniają określone kryterium dochodowe. Jednak rodziny, których dochody przekraczają dane kwoty, również mogą ubiegać się o zasiłek celowy.
Pierwszym przypadkiem jest zasiłek celowy w związku ze zdarzeniem losowym, klęską żywiołową lub ekologiczną. Może otrzymać go osoba lub rodzina, która poniosła straty w wyniku tego typu wydarzenia. Kwotę przyznaje się niezależnie od dochodów i może ona nie podlegać zwrotowi.
Ustawa o pomocy społecznej określa również przypadki, w których zasiłek celowy może zostać przeznaczony na realizację kontraktu socjalnego. Jest on wypłacany do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba objęta kontraktem podjęła zatrudnienie.
