Informacje pozytywne – na plus dla biznesu i konsumenta

Biura Informacji Gospodarczej kojarzone są głównie z rejestrem dłużników. Tymczasem, obok wpisów negatywnych dotyczących konsumentów i firm, w BIG znajdują się także dane pozytywne. Ich liczba w bazie ERIF przekroczyła już 100 mln i systematycznie rośnie. Wraz z rozwojem rynku – zwłaszcza consumer finance, lista „zastosowań” informacji pozytywnej wydłuża się. Dla konsumentów i firm to sposób na budowanie wiarygodności finansowej, a dla biznesu to realne wsparcie w szacowaniu ryzyka, a także autentykacji klientów. Dodatkowo, w przypadku konsumentów, informacja pozytywna ma także swój konkretny wymiar psychologiczny.   

Zacznijmy od początku, czyli przypomnienia czym jest informacja pozytywna. To nic innego jak potwierdzenie faktu w BIG, że konkretna osoba lub firma terminowo spłaca swoje zobowiązania finansowe (lub nie później niż 29 dni od wyznaczonego przez usługodawcę terminu płatności. Informację pozytywną może dopisać do bazy np. bank, firma pożyczkowa, operator telekomunikacyjny, dostawca Internetu, czy inni przedsiębiorcy, w tym osoby prowadzące działalność gospodarczą, którzy wystawili fakturę z odroczonym terminem płatności.

Konsument i firmy – rzetelność i wiarygodność

Przysłowiowy Kowalski może uzyskać pozytywny wpis w biurze informacji gospodarczej gdy płaci terminowo bieżące zobowiązania np. raty kredytu, opłaty za abonament telefoniczny, Internet, telewizję kablową, za gaz, wodę czy prąd, a nawet ratę ugody zawartej z wierzycielem. – Można śmiało powiedzieć, że płacenie rachunków się opłaca, bo możemy być za to  docenionym wtedy, gdy najbardziej to będzie potrzebne. Wystarczy, że konsument zgłosi wniosek dostawcy danej usługi o przekazywanie informacji pozytywnej do BIG. Wówczas rozpoczyna budowę swojej wiarygodności finansowej – rzetelnego płatnika. – podkreśla Edyta Szymczak, Prezes Zarządu, ERIF BIG S.A. Kompletowanie informacji pozytywnej należy traktować jako długoterminową inwestycję, w efekcie czego konsument sam tworzy rodzaj „paszportu”, który może się okazać bardzo przydatny, zwłaszcza na rynku consumer finance np. gdy będzie się ubiegał o kredyt lub pożyczkę. Przykładów zastosowania informacji pozytywnej jest jednak więcej. Coraz większą popularność w branży e-commerce zdobywają płatności BNPL, czyli z odroczonym terminem płatności, to także miejsce gdzie informacje pozytywne znajdą zastosowanie do weryfikowania rzetelności i wiarygodności płatniczej klientów. Dane pozytywne są wykorzystywane także coraz chętniej w innych branżach np. przy wynajmie nieruchomości, gdzie jest to jeden z czynników oceny wiarygodności zainteresowanego wynajmem mieszkania.

Warto dodać, że firmy – podmioty gospodarcze, również mogą otrzymywać pozytywne wpisy w BIG. Zasady są takie same jak w przypadku konsumentów, trzeba terminowo (lub nie później niż 29 dni) opłacać faktury. To zwłaszcza w obecnej – pandemicznej rzeczywistości może być ważna i istotna informacja dla kontrahentów na temat rzetelności firmy.

Biznes – budowanie oceny ryzyka

Informacja pozytywna ma wielowymiarowe zastosowanie, a wsparcie biznesu to kolejne miejsce na jej aktywne zastosowanie. – Rynek intensywnie poszukuje coraz bardziej szczegółowych informacji w celu budowania precyzyjnych modeli oceny ryzyka klienta. Dane pozytywne z bazy ERIF umożliwiają ocenę m.in. postawy płatniczej podmiotów i konsumentów, pomagają odpowiednio szacować ryzyko, czy podnosić akcję sprzedażową. Dodawanie pozytywnych wpisów do bazy na temat rzetelnych płatników, może być elementem strategii budowania lojalności między firmą a klientem. Inna ważna rola jaką odgrywają informacje pozytywne, to dotarcie do segmentu osób młodych, o których – z racji młodego wieku – nie ma na rynku innych danych uwiarygadniających historię płatniczą. Młodzi ludzie jeszcze nie zdążyli jej zbudować, a tymczasem zaczynają zaciągać różne zobowiązania i dokonują zakupów. – zauważa Edyta Szymczak.

Przydatność danych pozytywnych dla biznesu potwierdzają doświadczenia wdrożeń. Jeden z klientów ERIF – duży bank konsumencki podzielił swoich klientów na grupy wiekowe, które weryfikował pod względem informacji jakie o niej posiada z różnych dostępnych na rynku źródeł (baz danych), a następnie badał ich szkodowość.

Wnioski? Okazało się, że szczególnie klienci poniżej 30 lat i grupa 30 – 39 lat jeżeli posiada informację pozytywną charakteryzuje się niższą szkodowością niż klienci, którzy wpisu pozytywnego w bazie nie posiadają. Dodatkowo, w przypadku najmłodszej grupy klientów, która nie posiada historii finansowej, informacji pozytywna była jedyną referencją dla tego banku.

Wymiar psychologiczny – niemierzalny, ale równie ważny

Według opinii Romana Pomianowskiego, psychologa od ponad 10 lat specjalizującego się we wspieraniu osób doświadczających kryzysu psychicznego, w szczególności w związku z osobistym zadłużeniem, wartość i znaczenie pozytywnej historii płatniczej będzie sukcesywnie wzrastała.  Zarówno dla właściciela jak i jego potencjalnych partnerów, również tych instytucjonalnych – jest bowiem fundamentem wiarygodności, rzetelności, sumienności – solidnej podstawy relacji kooperacyjnych.

Korzyści ze świadomego budowania i wykorzystywania pozytywnej informacji płatniczej należy widzieć w dwóch perspektywach – długoterminowej i krótkoterminowej. 

W pierwszej z nich wiarygodność i rzetelność to ważne atuty w budowaniu relacji biznesowych, kooperacji, czy przy ubieganiu się o kredyt (szczególnie przy poważniejszych zobowiązaniach np. kredyt inwestycyjny dla biznesu, mieszkaniowy dla konsumenta. – Pozytywna informacja działa jak rzetelne referencje, które wraz z upowszechnieniem się narzędzi  AI (sztucznej inteligencji) stają coraz bardziej wnikliwe i obiektywne, mniej podatne na zakłócenia poznawcze wynikające z emocjonalnej natury człowieka je opracowującego. – podkreśla psycholog.

W przypadku perspektywy krótkoterminowej informacja pozytywna buduje pozytywną samoocenę, na którą składa się wiele elementów, np. poczucie bycia odpowiedzialnym, racjonalnie zaciągającym i obsługującym zobowiązania finansowe, ale także zaradnym oraz zorganizowanym. – Od wieków wiadomo, że jedną z kluczowych cech sprzyjających dobremu funkcjonowaniu człowieka jest „sumienność[1]”, która oddaje stopień zorganizowania, wytrwałości i motywacji jednostki w działaniach zorientowanych na cel. Pozytywna informacja może być więc nawet traktowana jako wskaźnik posiadania tej dyspozycji. – podsumowuje Roman Pomianowski.

Na 21 maja przypada Dzień Informacji Pozytywnej, którego celem jest propagowanie idei korzystania z pozytywnych danych gospodarczych oraz zachęta do budowania pozytywnej historii płatniczej konsumentów i przedsiębiorców.

---

[1] Wg. koncepcji tzw. Wielkiej piątka (ang. Big Five) – pięcioczynnikowy model osobowości autorstwa Paula Costy i Roberta McCrae’a. https://perso.in/wielka-piatka/