Poświąteczny rachunek sumienia – czy Polacy dobrze zarządzają budżetem?

• Blisko 85% Polaków przygotowało w tym roku prezenty dla bliskich. Choć były to przede wszystkim drobne upominki, to średnio przeznaczyliśmy na nie 650 zł.
• Coraz większy odsetek konsumentów stawia na prezenty nierzeczowe i na prezenty ekologiczne tj. robione własnoręcznie, używane, niematerialne. A jednym z najważniejszych kryteriów, które bierzemy pod uwagę, wybierając prezent, jest rozsądna cena!
• W okresie okołoświątecznym do BIG wpływa najwięcej zapytań o rzetelność finansową Polaków! Świadczy to przede wszystkim o intensywniejszym poszukiwaniu zewnętrznego finansowania. Jednocześnie 33% z nas martwi się o swoje wydatki okołoświąteczne, a przed nami właśnie rozpoczynające się wyprzedaże poświąteczne!

Blisko 44% Polaków na tegoroczne święta planowało przeznaczyć taką samą kwotę jak rok temu. Natomiast 33% badanych zamierzało zmniejszyć tegoroczny budżet na Boże Narodzenie – wskazuje raport Consumer Finance Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce. Oznacza to, że w zdecydowanej większości za nami znacznie skromniejsze święta, na co wpływ miała przede wszystkim stałe utrzymująca się wysoka inflacja. Niemniej – badanie ZPF też pokazuje wyraźnie lepsze nastroje finansowe konsumentów niż przed rokiem, o czym świadczy m.in. wzrost liczby Polaków, którzy w tym roku planowali sprawić bliskim świąteczne prezenty.

Prezenty pod choinką to nasza tradycja

650 zł – właśnie taką kwotę w tym roku przeciętnie Polacy planowali przeznaczyć na świąteczne prezenty – wynika z Raportu Amazon.pl – „Czy wciąż jesteśmy tradycjonalistami? Prezenty, emocje i nawyki świąteczne Polaków 2023.” Zdecydowana większość z nas lubi prezenty, a obdarowywanie bliskich upominkiem uważa za świąteczną tradycję, więc ich udział w całym świątecznym budżecie jest dość wysoki i stanowi nawet 45-50%.

Dane agencji badawczej Symetria mówią, że na zakup prezentów świątecznych w tym roku zdecydowało się 84% badanych, ale co ciekawe – coraz większą uwagę przywiązujemy do ekologiczności podarunków. Dlatego coraz chętniej sięgamy po prezenty nierzeczowe m.in. vouchery na np. masaże, kolacje, bilety na wydarzenia, subskrypcje cyfrowych produktów np. na ebooki, ale też obdarowujemy prezentami „z drugiej ręki” czy własnoręcznie wykonanymi np. świecami sojowymi, obrazami czy makramami.

– Świadomość konsumencka z roku na rok rośnie – zarówno w kwestiach finansowych, jak i środowiskowych. Podejmujemy coraz odpowiedzialniejsze decyzje i wnikliwiej badamy konsekwencje naszych wyborów. To zdecydowanie pozytywny trend, bo jednocześnie pozwala nam wypracowywać dobre nawyki z korzyścią dla planety, ale też w zdecydowanej większości przypadków pozytywnie wpływa na nasze finanse i ogranicza potencjalne ryzyko zadłużenia, a przy tym wszystkim pozwala nam podtrzymywać tradycję – w tym przypadku – obdarowywania gwiazdkowymi prezentami – wskazuje Katarzyna Skrzypczyńska, ekspertka ERIF BIG.

Finansowanie świąt – przede wszystkim stawiamy na oszczędności

– Zwiększająca się świadomość nie zmienia jednak trendu, który obserwujemy w ERIF BIG. Okres okołoświąteczny co roku jest w BIG czasem wyjątkowo dużej liczby zapytań o rzetelność finansową. Już od listopada wpływa do nas więcej zapytań niż średnio w każdym z „nieświątecznych” miesięcy. W listopadzie było to np. o prawie 40% więcej niż średnia miesięczna od początku roku. To świadczy o tym, że właśnie w tym czasie chętnie sięgamy po zewnętrzne finansowanie – pożyczki i kredyty konsumenckie, zakupy ratalne, odroczone płatności – mówi Katarzyna Skrzypczyńska z ERIF BIG.  

Presja polskiej tradycji obchodzenia Bożego Narodzenia często nadwyręża domowe budżety. Zgodnie z badaniami ZPF – nawet jeden na trzech polskich konsumentów korzysta z zewnętrznych produktów finansowych (odroczone płatności, kredyty, pożyczki, zakupy na raty) lub zwraca się po pożyczki do bliskich w okresie bożonarodzeniowym. A zaraz po świętach rozpoczyna się okres gorących wyprzedaży, na które znowu chętnie Polacy sięgną po finansowanie. W tym aspekcie szczególnie kuszą – coraz popularniejsze wśród rodaków – szybkie finansowania w modelu buy now, pay later, szeroko dostępne już w polskich sklepach internetowych i gwarantujące szybki i intuicyjny sposób korzystania.

Natomiast – pozytywną informacją jest fakt, że 2/3 Polaków święta sfinansuje sumptem oszczędności, które właśnie gromadzili na ten cel. Według zestawienia przygotowanego przez Klarnę – polscy klienci uplasowali się na czwartym miejscu – zaraz po Francji, USA, Niemczech – względem krajów, które planują swoje wydatki świąteczne.

Poświąteczne wyprzedaże

Wielu polskich klientów czeka też już na poświąteczne/noworoczne wyprzedaże, które szczególnie w krajach Zachodu budzą skrajne emocje. Niemniej w momencie nadszarpnięcia domowego budżetu wydatkami z okazji świąt, warto szczególnie przemyśleć ewentualne kolejne zakupy.

– Z pewnością takie wyprzedaże to dobra okazja do zakupu produktu, który mamy w planach już od dawna, a akurat jego cena korzystniej się przedstawia. Jednak w kwestiach finansowych ostrożności nigdy dość. Nawet opcja odroczonej płatności czy zakupu na raty – jeśli zostanie nieprzemyślana, źle skalkulowana – może wprowadzić nas w problemy finansowe. Zanim podejmiemy decyzję o zakupie lub skorzystaniu z takiego narzędzia finansowego, dobrze jest krytycznie podejść do swojego położenia, sprawdzić, czy nie ciąży na nas żadne niezapłacone zobowiązanie, czy w kolejnych miesiącach nasza sytuacja materialna będzie na dobrym poziomie. Takie odpowiedzialne podejście może znacznie ograniczyć ryzyko ewentualnego zadłużenia – mówi Katarzyna Skrzypczyńska z ERIF BIG. – Warto też wejść w Nowy Rok z czystą kartą, bez długów i finansowych kłopotów. Tym bardziej zachęcam do rozwagi w tym względzie, gdyż wraz ze styczniem została podniesiona płaca minimalna, a to w konsekwencji, w najbliższych miesiącach też może przynieść nam podwyżki wielu produktów i usług – dodaje.