Jak Polacy spłacają pożyczki w czasie kryzysu?

• Prawie ćwierć miliona Polaków było wpisanych do bazy ERIF Biura Informacji Gospodarczej, ze względu na zbyt duże opóźnienia w spłacie zobowiązań wobec firm pożyczkowych .
• Średnia wartość nieregulowanych terminowo pożyczek na jedną osobę to 6,6 tys. zł.
• Najwyższe długi wynikające z pożyczek pozabankowych mają najstarsi klienci w wieku emerytalnym. To prawie 9,5 tys. zł. Aż 65% dłużników w wieku ponad 65 lat, to kobiety.

Na koniec I półrocza 2022 r. w bazie ERIF Biuro Informacji Gospodarczej było wpisanych prawie ćwierć miliona osób, które zalegały ponad 30 dni z płatnością rat z tytułu pożyczki zaciągniętej na dowolny cel w firmie pożyczkowej. Średnia wartość łącznych nieuregulowanych zobowiązań na jednego płatnika wyniosła nieco ponad 6,6 tys. zł. Niespłacanie zgodnie z umową rat pożyczki, jest podstawą do dokonania tzw. negatywnego wpisu w bazach informacji gospodarczej.

Największe problemy ze spłatą mają seniorzy

Z danych ERIF BIG wynika, że Polacy im starsi, tym mają większe problemy ze spłatą zaciągniętych pożyczek. Blisko przeciętnej znajdują się osoby będące w przedziale wiekowym 35-44 lat. Najmłodsi klienci mają średnio niemal połowę niższe długi wynikające z niespłacanych pożyczek (3,4 tys. zł na osobę). Jednak jeśli spojrzymy na najstarszą grupę wiekową, czyli 65+, to są one o ponad 43% wyższe od przeciętnej. Sięgają niemal 9,5 tys. zł na jedną osobę.

Jeśli spojrzeć na udział procentowy płci w poszczególnych grupach wiekowych, to widać, że w najstarszych segmentach zadłużonych zaczynają dominować kobiety. Wśród klientów z przedziału 45-54 lata, jest ich 53%. W segmencie 55-64 lat, 57%, ale już wśród osób starszych niż 65 lat, wskaźnik ten rośnie skokowo i 65% dłużników stanowią kobiety. Wynika to z tego, że statystycznie mężczyźni żyją krócej niż kobiety. Z danych najnowszego Narodowego Spisu Powszechnego wynika, że w 2021 r. status wdowca zadeklarowało 353 tys. mężczyzn i 1,84 mln kobiet będących  powyżej 65 roku życia.

–  Występuje drastyczna różnica wielkości populacji kobiet względem populacji mężczyzn, którzy samotnie prowadzą gospodarstwa domowe po zakończeniu aktywności zawodowej w naszym społeczeństwie. Stan zadłużenia w grupie najstarszych kobiet wskazuje na istotny problem z regulowaniem zobowiązań . Część z nich była zaciągana wcześniej, w sytuacji w której budżet domowy składał się np. z dwóch źródeł. Część jest nowych, zaciąganych po to by, aby sprostać swojej nowej, trudnej sytuacji finansowej   – mówi Edyta Szymczak, prezes ERIF Biuro Informacji Gospodarczej.

W młodszych segmentach wiekowych wśród dłużników dominują raczej mężczyźni. Największy odsetek mężczyzn mających problemy ze spłatą takiego długu mieści się w przedziale 25-34 lata (57%). W segmencie 35-44 lata, to 54%, a wśród najmłodszych pożyczkobiorców (czyli 18-24 lata), niewiele mniej, bo 53%.

O co pytają pożyczkodawcy?

Warto mieć na uwadze, że zwłaszcza w okresach dekoniunktury monitoring należności i zachowania płatnicze klienta są przez udzielających pożyczek szczegółowo analizowane. Instytucje pożyczkowe i banki spodziewają się perturbacji i dynamicznych zmian w kondycji płatniczej swoich klientów.  Sprawdzają w bazie ERIF BIG nie tylko tzw. dane negatywne pokazujące, że nie spłacamy terminowo innych pożyczek. Przedmiotem ich zainteresowania jest też, z jakim opóźnieniem płacimy rachunki względem wymaganej daty płatności, nawet jeśli nie było ono na tyle duże, żeby być podstawą do dokonania wpisu negatywnego. Na przykład, jeśli w ciągu pierwszych sześciu z 12 analizowanych miesięcy rachunki były płacone w terminie, a w kolejnych zaczynają pojawiać się kilkudniowe opóźnienia, ale są one coraz dłuższe, to może być sygnał dla wierzyciela, że zbliżają się problemy finansowe u danego klienta. – Każdego dnia firmy pożyczkowe wysyłają do nas niecałe 10 tys. zapytań o konkretne osoby, chcące uzyskać pożyczkę. W drugim kwartale 2022 r. liczba zapytań w sprawie klientów aplikujących o ten produkt wyniosła około 865 tys.Warto tu zaznaczyć, że konsumenci muszą mieć świadomość, że rozkładając płatności za zakupy w internecie, również są badani pod kątem zdolności kredytowej i wiarygodności – mówi Edyta Szymczak. – Im więcej trafia do nas zapytań o daną osobę, tym większe prawdopodobieństwo, że będzie miała ona problem ze spłatą zaciągniętych zobowiązań. Pożyczkodawcy uznają, że dana osoba czy firma gwałtownie szuka zewnętrznego źródła gotówki lub finansowania swoich zakupów, być może ze względu na kłopoty finansowe. Taki parametr rzutować może na scoring kredytowy i ocenę klienta – dodaje.