Jak podaje Bank Światowy, prawie 87% Polaków powyżej 15. roku życia posiada konto bankowe. Usługi banków na dobre wpisały się w naszą codzienność, towarzysząc nam przez całe dorosłe życie.
Czynne korzystanie nie zawsze jednak łączy się z zadowalającym stanem wiedzy – aż 55% Polaków ocenia swój poziom zorientowania w kwestiach ekonomicznych i finansowych od bardzo niskiego do przeciętnego (wyniki badania Poziom edukacji finansowej Polaków 2018 wykonanego na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości). Z myślą o tych osobach prezentujemy kolejny tekst z cyklu „Podstawy bankowości”, na temat rodzajów banków funkcjonujących na polskim rynku.
Na polski system bankowy składają się trzy rodzaje instytucji: stabilizujące, tworzące rynek i pomocnicze. Instytucje stabilizujące (m.in. bank centralny) nadzorują prawidłowe funkcjonowanie całego systemu, natomiast instytucje pomocnicze ubezpieczają i zrzeszają banki. Rynek tworzą zaś banki spółdzielcze (niezorientowane na zysk) i komercyjne (czerpiące dochody z wykonywanych operacji). Część z banków komercyjnych wyspecjalizowała się w wąskim zakresie usług, pozostałe mają w ofercie większość typowych produktów bankowych.
Banki spółdzielcze, jak wskazuje ich nazwa, funkcjonują w formie spółdzielni, najczęściej na terenach wsi i małych miast. Ich właścicielami są spółdzielcy, czyli udziałowcy, którzy mają prawo do oddawania głosu na walnym zgromadzeniu i do udziału w zyskach banku. Głównym celem działania banków spółdzielczych nie jest jednak zysk, a zapewnienie udziałowcom (często przedstawicielom takich zawodów jak rolnik czy rzemieślnik) dostępu do atrakcyjnych usług bankowych, między innymi kredytów, na które osoby te nie miałyby szansy w innych bankach. Nierzadko zdarza się, że banki spółdzielcze są jedynymi placówkami bankowymi w mniejszych miejscowościach, które świadczą tak szeroki zakres usług.
W Polsce banki spółdzielcze zrzeszone są wokół trzech głównych instytucji: Banku Polskiej Spółdzielczości SA w Warszawie, Mazowieckiego Banku Regionalnego SA w Warszawie i Spółdzielczej Grupy Bankowej.
Najczęściej spotykanymi bankami w Polsce i Europie są banki uniwersalne, których usługi skierowane są do klientów masowych. Jako przedsiębiorstwa skoncentrowane są na maksymalizacji zysku z prowadzonej działalności. Oferują większość lub wszystkie prawnie dozwolone czynności bankowe, a ich działalność nie podlega profilowaniu czy specjalizacji.
Do głównych usług banków uniwersalnych można zaliczyć zarządzanie powierzonymi aktywami, prowadzenie operacji rozliczeniowych, pośrednictwo i doradztwo finansowe, działalność ubezpieczeniową, maklerską, inwestycyjną i emisję papierów wartościowych.
Banki specjalne lub inaczej wyspecjalizowane, kierują swoją ofertę do wąskiej grupy klientów zainteresowanych konkretną usługą finansową. Mogą to być: banki inwestycyjne, hipoteczne, samochodowe, banki obsługujące giełdy papierów wartościowych, banki przemysłowe, rolne czy regionalne. Dzięki skupieniu na określonym typie usług często mogą zaoferować lepsze warunki niż w przypadku banków uniwersalnych.
Banki hipoteczne zajmują się wyłącznie udzielaniem kredytów na cel budowy domu lub zakupu mieszkania bądź lokalu. Są to kredyty długotrwałe, z reguły oparte na stałym oprocentowaniu. Okres kredytowania w takim przypadku jest często dłuższy niż w przypadku pozostałych banków.
Banki inwestycyjne skupiają się na transakcjach inwestycyjnych, usługach zarządzania i doradztwa finansowego. Ich usługi angażują duży kapitał i wyróżniają się długoterminowością, co sprawia, że korzystają z nich głównie przedsiębiorstwa.
Banki samochodowe oferują przede wszystkim kredyty na zakup samochodu, ubezpieczenia samochodowe i komunikacyjne. Najczęściej powołane są do życia przez koncerny samochodowe i w związku z tym udzielają pożyczek na zakup pojazdów własnych marek.
Kategoria: Bankowość Udostępnij na:
Co dzieje się z pieniędzmi klientów bankrutujących banków? Choć prawdopodobieństwo upadłości czy zawieszenia działalności przez instytucje finansowe jest stosunkowo niewielkie, to jednak jeśli się wydarzy, dotyka naraz tysięcy osób. Na szczęście nie tracą oni całych swoich oszczędności – dba o to Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Co to za instytucja i kiedy można liczyć na jej pomoc?
Czytaj więcejNiektórych zakupów trudno dokonać bez zewnętrznego finansowania. Wielu Polaków kupuje mieszkania tylko dzięki kredytom hipotecznym. Decydując się na nawiązanie z bankiem wieloletniej umowy, trzeba dokładnie poznać jej składowe i ocenić, o ile z biegiem czasu wzrośnie rata kredytu. Precyzyjne określenie tych kosztów nie jest możliwe ze względu na zmienną stawkę bazową – WIBOR. Warto jednak poznać zasady jej aktualizacji i mieć świadomość, jak często będzie zmieniać się oprocentowanie.
Czytaj więcejNadzoruje działalność BIG
Dobrowolne przystąpienie do Zasad Dobrych Praktyk
Opiniuje Regulamin Zarządzania Danymi
